Veel mensen denken dat mondialisering de wereld monotoon maakt, dat we dankzij het cultureel imperialisme van de Verenigde Staten overal hetzelfde denken, vinden en doen. Het onvolprezen Metropolis laat zien in hoeverre dat beeld klopt voor uiteenlopende thema’s, van omgang met huisdieren tot menstruatie. Om niet in de valkuil te lopen dat alles door een Nederlandse bril wordt bekeken, werkt Metropolis met lokale verslaggevers. Portretten op locatie worden afgewisseld met vox pop uit Nederland. Alles wordt aan elkaar gepraat door Stef Biemans met een semi-ironische, Frans-Bromet-achtige stem.

De aflevering van gisteren ging over obesitas. Overgewicht wordt sterk gemedicaliseerd in onze maatschappij: gezondheidsoverwegingen overheersen wanneer er in onze media over gesproken wordt. Mensen moeten afvallen omdat het ongezond is om te dik zijn. Metropolis stelde zich de vraag of het uitmaakt waar je op de wereld dik bent.

We zagen zes portretten van dikke mensen, die allemaal gefilmd werden terwijl ze iets deden. Een Amerikaanse man ging hamburgers eten bij de Heart Attack Grill in Las Vegas, waar je gratis eet als je boven de 150 kilo bent. Een Nederlander met een maagband deed boodschappen. Een Japanse sumoworstelaar kookte gefrituurde oesters. Een Filipijnse dame probeerde een spijkerbroek te kopen in een land waar maat 36 de grootste confectiemaat is. Een Spaanse escort bereidde zich voor op haar prostituant. Drie Russen tot slot vormden een ‘dikke dames dansgroep’.

Wat opviel is dat bij alle dikkerds het dikzijn hun bestaan overheerste. De sumoworstelaar en de escort stonden positief tegenover hun gewicht en werden er aantrekkelijk om gevonden, maar zouden zonder dat overgewicht niemand zijn. ‘Omdat ik niet aan de norm voldoe, heb ik veel werk’ vertelde de escort. In de Heart Attack Grill zei het personeel niet te oordelen over hun klanten, terwijl voor het grote raam voorbijgangers stonden te wijzen en te lachen. Dan ben je geen ‘celebrity’, zoals de man werd genoemd, maar een bezienswaardigheid. Bij de Russische dansgroep werd dit helemaal duidelijk. ‘Dikke vrouwen zijn nooit saai’ zei een toeschouwer. De boodschap: als dikzak moet je bijzonder zijn.

De media worstelen met overgewicht. We mogen niet oordelen, zo vertelde dr. Phil ons gisteren op RTL8. Hij sprak een vrouw bestraffend toe die haar dikke zus met overgewicht bespotte en uitlachte. Ze moest haar zus accepteren. Dat is dezelfde dr. Phil die groot werd met weight loss challenges waarin hij stelt dat je overgewicht helemaal niet moet accepteren, maar moet bestrijden. Metropolis is tussen zulke normatieve nonsens een verademing. Het laat diversiteit zien, een ‘zo kan het ook’. Dat daarbij soms stereotypen voorbijkomen (de Amerikaan met zijn hamburgers en ‘having fun’) is niet erg.

Metropolis zoekt antwoord op gedeelde vragen. Het toont wat de normen in andere landen zijn en hoe individuen daarmee omgaan. Hiermee houdt het programma Nederlanders een spiegel voor. De Filipijnse bezocht een sjamaan om van haar overgewicht af te komen. Volgens haar moeder is ze vervloekt. Daar kun je als kijker om lachen, of je kunt je bedenken dat de Filipijnse in de krachten van de sjamaan gelooft zoals sommige Nederlanders geloven in goeroes als Sonja Bakker.

In de week van 23 juli verving ik JP Geelen als televisierecensent van de Volkskrant. Deze recensie verscheen op vrijdag in de krant.